De voorbije raad. Een verslag.
Silvamo
Op de voorbije raad hebben we met de fractie van CONTENT vooraf twee vragen ingediend omtrent Silvamo. Een ervan was de vraag om met het gemeentebestuur tijdens de jaarlijkse metingen van de peilbuizen omtrent het stort ook te meten op zogenaamde ultra korte keten PFAS-verbindingen. Op heden is daar nog geen analyse op geweest. Die verbindingen zijn de chemische opvolgers van het intussen verboden PFOS. Omdat ze zich makkelijker en sneller verspreiden dan langere koolstofketens, zijn het goede voorspellers van toekomstige vervuiling. Indien ze dus in de omgeving zouden gemeten worden en eveneens in het percolaat van het stort zelf, dan zouden we sneller en ook gericht actie kunnen ondernemen tegen. Het advies van het Departement Zorg was bizar. Tim Deweerdt, raadslid voor CONTENT is voor het Departement Zorg misschien de luis in de pels? Want het advies is alvast maatwerk, zo lijkt het.
In het advies verwijst men naar het bodemonderzoek. Wel ja, daarvan was het eigenlijk de bedoeling dat het in januari af zou zijn. We zijn intussen een half jaar verder en het is nog steeds niet vrijgegeven door OVAM. Het advies van het Departement Zorg is ook een soort hulplijn om kritische raadsleden af te schepen. ‘Kaats de bal anders terug’. Enfin, de reden waarom net die ultra korte keten moet onderzocht worden, als voorspeller van vervuiling omdat die verbinding een voorloper is op de vervuiling die volgt. Superstom dus dat niet wordt ingegaan op de vraag om metingen uit te voeren.
Collega raadslid Pollentier vroeg wanneer het jaarverslag van Silvamo op de gemeenteraad komt. Dit verslag is af, maar is officieel nog niet ter kennisgegeven. Wil de meerderheid in het halfrond van de gemeenteraad gelijk welk debat over het stort uitstellen tot na de verkiezingen? Zo lijkt het er wel op. Het antwoord op de vraag wanneer het verslag zal geagendeerd worden was: ‘wij zullen zelf wel bepalen wanneer dat op de agenda komt’. Die houding stellen we vanuit de oppositie helemaal niet op prijs. In september moet dat verslag best op de raad komen. Het is overigens één van dé dossiers waarop de kiezer kan oordelen welke bestuurders ze ’t liefst aan het roer hebben.
Machtsconcentratie en het gevaar voor achterkamerpolitiek
Als de bestuursploeg van CD&V en Zeker 8610 ergens in uitblinkt, dan is dit het selectief kiezen wanneer iets al dan niet in besloten kring beslist wordt. Bijna twaalf jaar hebben we de dezelfde meerderheid aan het roer. Omgaan met kritiek is nooit hun sterkste punt geweest. De laatste maanden zijn er weeral een aantal beslissingen geweest die vooral getuigen van bestuurlijke slapte. Bij opmerkingen uit de gemeenteraad weet je als raadslid haast dat men in het vervolg zal proberen om dit thema weg te trekken van de gemeenteraad. De inhoudelijke discussie op de gemeenteraad, waar alle verkozenen zetelen, is openbaar. Het college van burgemeester en schepenen is besloten en van de oppositie is er niemand aanwezig. Beslissingen vernemen we met de oppositie pas achteraf in een document dat allesbehalve overzichtelijke te noemen is.
Waartoe dient het schepencollege? Ze geven uitvoering van wat in de gemeenteraad is beslist en behartigen er de gewone normale werking van de gemeente. Daarom komen de burgemeester en schepenen doorgaans wekelijks samen. Het orgaan waarin alle kiezers zich vertegenwoordigd zien, dat is evenwel de gemeenteraad. Daar komen de krijtlijnen van het beleid aan bod, wat het dagelijks bestuur overstijgt, dient daar in volle transparantie aan bod te komen. Politieke schandalen, zoals we er laatste een aantal kenden in de vastgoedsector, zijn vaak terug te brengen naar een te grote macht voor het schepencollege en het zo goed als buitenspel zetten van de gemeenteraad. Hoe dan ook, moest de coalitie van Zeker 8610 en CD&V vertrouwen hebben in zichzelf, en geloven dat ook de kiezers en de raadsleden hen dat vertrouwen willen geven, dan durven ze de gemeenteraad een belangrijke rol geven. Nu doen ze dat niet. Dat zegt genoeg.
Ook in Kortemark loopt het vaak fout. De sluiting van het zwembad bijvoorbeeld, dat kwamen de leden van de oppositie te weten door het uitgestuurde persbericht over die beslissing. Er was niet eens een gemeenteraad geweest, laat staan een inhoudelijk debat. Maar ook recenter zijn er een aantal voorbeelden. De afspraken omtrent de grote lijnen van de structuur en invulling van het gemeentepersoneel, zoals het organogram, statuten, weddeschalen, personeelsbezetting… komen aan bod in de rechtspositieregeling. Twee keer per jaar ongeveer komt een wijziging aan bod op de gemeenteraad. Nu en dan waren we het met CONTENT niet eens met de wijzigingen, of deden we een tegenvoorstel zoals bijvoorbeeld loonsverhoging voor het personeel dat het minst verdient door het uitdoven van tewerkstelling in de laagste weddeschaal.
Twee maand geleden was er opnieuw een wijziging met bovendien de delegatie van de bevoegdheid naar het schepencollege. Vanzelfsprekend vroeg raadslid Tim Deweerdt waarom dit zo nodig hoefde. Het antwoord van de burgemeester was: ‘om de vlotte werking van de gemeente te garanderen, want het schepencollege komt wekelijks samen’. Volgende vraag: ‘hoe vaak heeft het zich in het verleden al voorgedaan dat het feit dat de gemeenteraad maar maandelijks bijeenkomt een probleem vormde voor de wijziging van de rechtspositieregeling?’. Stilte. Nog steeds geen antwoord. Intussen weten we dat de wijziging er is gekomen op vraag van de administratie. De burgemeester wist dat, maar gaf eerst een ontwijkend en dan geen antwoord meer. Hoe dan ook: als men in de achterkamer van het schepencollege beslist, zijn er geen opmerkingen vanuit de oppositie.
Vorige maand: reglement omtrent de ingebruikname van het domein van de Krekemeersen. Het gemeentelijk reglement stelt: drie dagen evenement, twee dagen opbouw, twee dagen afbraak. Om te kunnen garanderen dat het festival van Dreambeats zou kunnen plaatsvinden, was het minstens nodig om op de gemeenteraad per stemming te beslissen een afwijking op het reglement toe te staan. Doe je dit niet, dan heeft toch wel een bijzonder kwalijke gevolgen.
- Door het niet volgen van eigen reglementen, maak je als overheid je eigen reglementen waardeloos. Het vertrouwen in de politiek is al niet bijzonder groot en zo’n zaken maken dat enkel erger. Inwoners verwachten van een overheid dat die te vertrouwen is en niet nonchalant omspringt met regels.
- Inwoners en verenigingen verwachten dat de gemeentelijke overheid hen gelijk behandelt. Door te pas en ten onpas af te wijken van eigen reglementen, is het helemaal niet meer duidelijk of dat dan een bijzondere gunstmaatregel is voor de ene inwoner/vereniging of door het niet toestaan van een afwijking een pestmaatregel voor de andere.
- Door toe te staan reglementen niet na te leven, schep je als overheid een precedent en creëer je verkeerde verwachtingen. ‘Niemand is daartegen’ werd aangehaald om het het niet naleven van het reglement door de vingers te zien. Dat argument is waardeloos. Om te beginnen denken politici vaak ten onrechte dat zij degene zijn die weten wat leeft onder de mensen. Correcter is dat we hoogstens bij benadering weten wat leeft bij mensen war we vaak contact mee hebben. Veralgemenen is een grote fout. Het argument ‘niemand is daartegen’ zet de poort open voor heel wat andere overtredingen. Net het reglement zorgt ervoor dat er geen spanningen ontstaan. Spanningen die beslist wel zouden optreden als iedereen begint te doen ‘waar niemand tegen is’.
Hoewel het werd aangekaart, om het reglement op de gemeenteraad te wijzigen, weigerde de meerderheidsploeg aanvankelijk dit te doen. Tot ze een paar dagen later inzagen dat ze een kemel hadden geschoten en op het schepencollege een afwijking stemden. Helemaal onwettig natuurlijk, want de gemeenteraad is bevoegd. Om – met recht en reden – het festival toch juridische zekerheid te geven, werd op suggestie van CONTENT wegens hoogdringendheid een punt toegevoegd aan de gemeenteraad, zodat een afwijking kon toegestaan worden voor Dreambeats. Maar de meerderheid is de schaamte voorbij: ineens werd ook gestemd om afwijkingen aangaande het reglement van de ingebruikname van het domein van de Krekemeersen door het schepencollege te laten behandelen. Ineens is het grootste evenement van Kortemark voorwerp van dagelijks bestuur, volgens de burgemeester. Onrespectvol ten opzichte van de gemeenteraadsleden en denigrerend ten opzichte van Dreambeats en de mogelijke andere grote evenementen. Het is ook voor festivals zelf een mes dat aan twee kanten snijdt. Als het schepencollege hen om de een of andere reden niet zo gunstig gezind is, dan is er alvast geen publiek debat waarin we zullen te weten komen welke argumenten doorslaggevend zijn om de afwijking te weigeren. Omgekeerd zullen mensen met opmerkingen aangaande een evenement dat niet kunnen uiten.
De machtsconcentratie leggen bij het schepencollege zoals het gemeentebestuur dit in Kortemark doet, is echt geen goede zaak. Zowel op vlak van democratische principes, maar ook op vlak van goed politiek bestuur.
- Bevoegdheden wegtrekken van de gemeenteraad, maakt het voor de oppositie zo goed als onmogelijk om op een serieuze manier controle uit te oefenen op de genomen beslissingen. Een democratie waar de oppositie niet deftig kan werken, door de machtsconcentratie van het schepencollege, zet de poort open voor een dictatuur van een beperkte groep mensen die helemaal geen afspiegeling zijn van de verkozenen door de inwoners.
- De gemeenteraad is een publiek orgaan. Iedere inwoner kan de gemeenteraad meevolgen of later de opname beluisteren. De gemeenteraadsleden zetelen niet zomaar, maar zijn verkozen. Inwoners, verenigingen, belangengroepen… kunnen ofwel rechtstreeks ofwel via gemeenteraadsleden hun standpunt naar buiten brengen over het gevoerde beleid. Het schepencollege dient verantwoording af te leggen, naar de raadsleden en inwoners toe.
- Het schepencollege is een beperkte groep van mensen die niet divers genoeg is om alle lagen, kleuren en achtergronden van alle inwoners te vertegenwoordigen. Om te vermijden dat er willekeur zou heersen in de genomen beslissingen, is het belangrijk om beslissingen die eerder beleidsmatig zijn en verder gaan dat het dagelijks bestuur, voor te behouden aan het niveau van de gemeenteraad. De gemeenteraad is een betere afspiegeling van de bevolking dan het schepencollege.
Het vergt wat moeite om de raadsleden van de meerderheid duidelijk te maken dat dit op zich niet met één concrete beslissing te maken heeft, maar het achterliggende belang groot is. Wie uitriep dat het belachelijk is, willen we dit vergeven. Andere raadsleden van de meerderheid hebben de waan dat ze eeuwig tot de meerderheid zullen horen, die zullen door de kiezer worden afgestraft. Met CONTENT staan we voor anders en beter. En of we nu in de meerderheid of in de oppositie zullen zitten: wij zijn tegen machtsconcentratie. De kiezer bepaalt wie in de gemeenteraad zetelt. Dat verdient respect.